Με την υπ’ αριθμ. 151/2010 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών είχε ακυρωθεί ως αντισυνταγματική η νομοθετική ρύθμιση του ν. 3044/2002 (άρθρο 9 παρ. 4) που αφορούσε τον καθορισμό του πολεοδομικού καθεστώτος της Ροδόπολης.
Το Ε΄Τμήμα του Σ.τ.Ε., με την υπ’ αριθμόν 2406/2019 απόφασή του, έκρινε την άνω νομοθετική ρύθμιση ως συνταγματική, εξαφανίζοντας την πιό πάνω απόφαση του Διοικητικού Εφετείου.
Στη συνέχεια παρατίθενται τα ενδιαφέροντα αποσπάσματα της πιό πάνω απόφασης του Σ.τ.Ε.
Αριθμός 2406/2019
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Ε΄
Το Ε΄Τμήμα του Σ.τ.Ε., με την υπ’ αριθμόν 2406/2019 απόφασή του, έκρινε την άνω νομοθετική ρύθμιση ως συνταγματική, εξαφανίζοντας την πιό πάνω απόφαση του Διοικητικού Εφετείου.
Στη συνέχεια παρατίθενται τα ενδιαφέροντα αποσπάσματα της πιό πάνω απόφασης του Σ.τ.Ε.
Αριθμός 2406/2019
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Ε΄
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 2 Δεκεμβρίου 2015, με την εξής σύνθεση: Αθ. Ράντος, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Ε΄ Τμήματος, Μ.-Ε. Κωνσταντινίδου, Π. Καρλή, Σύμβουλοι, Μ. Τριπολιτσιώτη, Δ. Βασιλειάδης, Πάρεδροι. Γραμματέας η Μ. Βλασερού.
Για να δικάσει την από 15 Ιουνίου 2010 έφεση:
της Κοινότητας Ροδοπόλεως Αττικής και ήδη Δήμου Διονύσου Αττικής, ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Βασίλειο Παπαδημητρίου (Α.Μ. 16908), που τον διόρισε με απόφαση της Οικονομικής του Επιτροπής, κατά των:... και κατά της υπ' αριθμ. 151/2010 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Συμβούλου Π. Καρλή.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο του εκκαλούντος Δήμου, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους εφέσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η έφεση και τον πληρεξούσιο των εφεσιβλήτων που παρέστησαν και των συνεχιζόντων τη δίκη, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και
Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α
Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο ν Ν ό μ ο
...........
3. Επειδή, νομίμως συνεχίζει την δίκη ο Δήμος Διονύσου Αττικής, στον οποίο συνενώθηκε η εκκαλούσα Κοινότητα Ροδοπόλεως κατά τα οριζόμενα στα άρθρα 1 παρ. 2 περ. 5.3 υποπερ. Α.4 και 283 παρ. 1 του ν. 3852/2010 (Α΄ 87).
...........
6. Επειδή, στην παρ. 4 του άρθρου 9 του ν. 3044/2002 (Α΄ 197) ορίζεται ότι: «Η οριστική διανομή κληροτεμαχίων στη θέση "Μπάλα" του κτήματος "Σταμάτα", που εγκρίθηκε με την αριθμ. 127357/15.11.1934 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας (ΦΕΚ 164 Β΄/11.12.1934) στο τμήμα αυτής που βρίσκεται ο οικισμός Ροδόπολη της κοινότητας Ροδόπολης Αττικής, όπως φαίνεται στο συνδημοσιευόμενο διάγραμμα κλίμακας 1: 2000, που θεωρήθηκε από τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Τοπογραφικών Εφαρμογών του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων, θεωρείται εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο αγροτικού οικισμού. Στο πρόσωπο των οικοπέδων οικοδομημένων και μη που βρίσκονται στην περιοχή του παραπάνω ρυμοτομικού σχεδίου επιβάλλεται προκήπιο πλάτους έξι (6,00) μέτρων, όπως φαίνεται στο ίδιο ως άνω διάγραμμα. Στο όριο των οικοπέδων προς το εξωτερικό όριο του ρυμοτομικού σχεδίου διανομής και προς το τεμάχιο 370 (α και β) επιβάλλεται υποχρεωτικός ακάλυπτος χώρος πλάτους τεσσάρων (4,00) μέτρων και δέκα (10,00) μέτρων αντίστοιχα. Τα ελάχιστα όρια εμβαδού και προσώπου, καθώς και οι λοιποί όροι και περιορισμοί δόμησης των οικοπέδων ορίζονται ως εξής: Ελάχιστο πρόσωπο: δεκατέσσερα (14,00) μέτρα. Ελάχιστο εμβαδόν: τετρακόσια (400,00) τετραγωνικά μέτρα. Ως πρόσωπο των οικοπέδων δύναται να θεωρηθεί και το όριο της ιδιοκτησίας σε κοινής χρήσεως χώρο που δημιουργήθηκε μετά από διαπλάτυνση οδού του ρυμοτομικού σχεδίου, με την προϋπόθεση ρητής παραίτησης, με συμβολαιογραφική πράξη, από κυριότητα, νομή και κατοχή του χώρου αυτού. Απαγορεύεται η κατάτμηση οικοπέδων με εμβαδόν μικρότερο των οκτακοσίων (800,00) τετραγωνικών μέτρων και με πρόσωπο μικρότερο των είκοσι (20,00) μέτρων. Μέγιστο ποσοστό κάλυψης των οικοπέδων: σαράντα τοις εκατό (40%) της επιφάνειάς τους. Συντελεστής δόμησης: εβδομήντα εκατοστά (0,70). Μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος κτιρίων: επτά και μισό (7,50) μέτρα. Επιβάλλεται η κατασκευή στέγης μέγιστου ύψους ενός και μισού (1,5) μέτρου και κλίσης μέχρι 35%. Η απόσταση Δ της παρ. 1 του άρθρου 9 του ν. 1577/1985, όπως ισχύει, ορίζεται σε δύο και μισό (2,50) μέτρα. Στους οικοδομήσιμους χώρους επιτρέπεται η χρήση αμιγούς κατοικίας, με εξαίρεση τα οικοδομικά τετράγωνα εκατέρωθεν της οδού 25ης Μαρτίου, όπως αυτά εμφανίζονται στο διάγραμμα που συνοδεύει την παρούσα διάταξη, στα οποία επιτρέπεται η χρήση γενικής κατοικίας, όπως προσδιορίζεται από το άρθρο 3 του από 23.2.1987 π.δ/τος (ΦΕΚ 166 Δ΄), εκτός από πρατήρια βενζίνης και συνεργεία επισκευής αυτοκινήτων και μοτοσικλετών. Το τεμάχιο με αρ. 106 καθορίζεται ως χώρος ανέγερσης κτιρίων εκπαίδευσης. Για τα συγκεκριμένα κτίρια το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος προσαυξάνεται κατά τρία και πενήντα (3,50) μέτρα και το ύψος της στέγης κατά μισό (0,50) μέτρο. Επιτρέπεται η αποπεράτωση οικοδομών που ανεγείρονται σύμφωνα με οικοδομική άδεια που δεν ανακλήθηκε ή ακυρώθηκε μόνο κατά το τμήμα του κτιρίου που έχει περατωθεί ο φέρων οργανισμός μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. Οι παραπάνω ρυθμίσεις δεν εφαρμόζονται στην περιοχή που εντάχθηκε στο ρυμοτομικό σχέδιο Ν. Αιολίδας, με το από 23.5.1962 β.δ/γμα (ΦΕΚ 70 Δ΄/8.6.1962). Οι ρυθμίσεις της παραγράφου αυτής μπορεί να τροποποιούνται με προεδρικό διάταγμα». Στην εισηγητική έκθεση του νόμου αυτού αναφέρονται, μεταξύ άλλων τα εξής: «… Με τις προτεινόμενες διατάξεις αίρονται οι αμφισβητήσεις ως προς το σχέδιο οριστικής διανομής του Υπουργείου Γεωργίας, στην περιοχή του οικισμού Ροδόπολης Αττικής. Συγχρόνως τίθενται αυστηρότεροι από τους ισχύοντες όροι και περιορισμοί δόμησης και χρήσεις γης, προκειμένου να διαφυλαχθεί η περιοχή μέχρι να εγκριθεί η μελέτη αναθεώρησης του ρυμοτομικού αυτού σχεδίου, με την ολοκλήρωση των απαιτούμενων διαδικασιών που ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη....».
7. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση από την εκκαλουμένη απόφαση και τα λοιπά στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Το αγρόκτημα «Σταμάτα», στο οποίο περιλαμβάνονται και οι εκτάσεις των θέσεων «Μπάλα» (Ροδόπολη) και «Φέγκιζα», είχε κηρυχθεί απαλλοτριωτέο με την 43201/1925 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας, προς αποκατάσταση ακτημόνων καλλιεργητών και κτηνοτρόφων, σύμφωνα με τις διατάξεις του τότε ισχύοντος Αγροτικού Νόμου. Δυνάμει της 14/1927 αποφάσεως της Επιτροπής Απαλλοτριώσεως Αθηνών, οι εκτάσεις είχαν διατεθεί στους δικαιούχους, η δε οριστική διανομή είχε εγκριθεί βάσει των διατάξεων του άρθρου 90 του τότε ισχύοντος Αγροτικού Νόμου, όπως ο νόμος αυτός κωδικοποιήθηκε από το Διάταγμα της 5.7.1932, με την 127357/15.11.1934 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας (Β΄ 164/11.12.1934) υπέρ Γ.Σ. Κτηνοτρόφων Σταμάτας Διονύσου. Από τον πίνακα και τα διαγράμματα της διανομής προκύπτει ότι η θέση «Μπάλα» χρησιμοποιήθηκε ως χώρος αστικής εγκαταστάσεως των αποκατασταθέντων, διαμορφώθηκε δε σταδιακά στη θέση αυτή οικισμός, στον οποίο έτυχαν εφαρμογής οι διατάξεις του Β.Δ. της 25.8/1.9.1969 «Περί καθορισμού των όρων και περιορισμών δομήσεως των οικοπέδων, των κειμένων εντός των ορίων οικισμών εχόντων εγκεκριμένον ρυμοτομικόν σχέδιον» (Δ΄ 164). Ακολούθως, με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 9 του ν. 3044/2002 (Α΄ 197), ορίσθηκε ότι η οριστική διανομή κληροτεμαχίων στη θέση «Μπάλα» του κτήματος «Σταμάτα», που εγκρίθηκε με την ανωτέρω υπουργική απόφαση, στο τμήμα αυτής που βρίσκεται ο οικισμός Ροδόπολη της Κοινότητας Ροδόπολης Αττικής, θεωρείται εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο αγροτικού οικισμού, και, περαιτέρω, θεσπίσθηκε ο πολεοδομικός κανονισμός του οικισμού αυτού. Με βάση τις τελευταίες αυτές διατάξεις εκδόθηκε η προσβληθείσα .../...2006 οικοδομική άδεια του Τμήματος Πολεοδομίας και Π.Ε. Καπανδριτίου της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ανατολικής Αττικής, με την οποία επετράπη στην κοινοπραξία «..............» η κατασκευή .... μαιζονετών με υπόγειο στο οικόπεδο, που βρίσκεται στην οδό .... της Κοινότητας Ροδόπολης Αττικής. Το οικοδομούμενο αυτό οικόπεδο αποτελεί το με αρ. ... κληροτεμάχιο της ως άνω οριστικής διανομής κληροτεμαχίων στη θέση «Μπάλα».
.........
Αίτηση ακυρώσεως των ήδη εφεσιβλήτων, φερομένων ως ιδιοκτητών ακινήτων ομόρων του ως άνω οικοδομούμενου οικοπέδου, έγινε δεκτή με την 151/2010 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών και απορρίφθηκαν οι παρεμβάσεις της δικαιούχου της οικοδομικής άδειας κοινοπραξίας, του ιδιοκτήτη του οικοδομούμενου οικοπέδου, καθώς και της ήδη εκκαλούσας Κοινότητας Ροδόπολης Αττικής. Ειδικότερα, το δικάσαν Εφετείο, αφού δέχθηκε ότι οι εφεσίβλητοι μετ'εννόμου συμφέροντος προέβαλαν τον λόγο ακυρώσεως περί αντισυνταγματικότητας της διατάξεως του άρθρου 9 παρ. 4 του ν. 3044/2002, έκρινε καταρχάς ότι η δυνάμει του άρθρου 90 του τότε ισχύοντος Αγροτικού Νόμου εγκριθείσα, με την αριθμ. 127357/15.11.1934 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας (ΦΕΚ Β’ 164/11.12.1934), οριστική διανομή κληροτεμαχίων στη θέση «Μπάλα» του κτήματος «Σταμάτα», αφορά τη διανομή κληροτεμαχίων γαιών για γεωργική καλλιέργεια, και, συνεπώς, το διάγραμμα της διανομής αυτής δεν ήταν εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο οικισμού, απέρριψε δε ως αβάσιμους τους ισχυρισμούς της Κοινότητας Ροδοπόλεως ότι η Ροδόπολη είχε σχέδιο πόλεως, ως αγροτικός οικισμός, από το έτος 1934, ότι εκδόθηκαν οικοδομικές άδειες στην περιοχή της Ροδόπολης βάσει του β.δ/τος της 25.8/1.9.1969 (Δ΄ 164) και, ότι συνεπώς, ο χαρακτήρας της περιοχής, ως οικισμού, είναι αυτονόητος από πραγματική και νομική άποψη, με την αιτιολογία ότι η υφιστάμενη πραγματική κατάσταση της δομήσεως των τεμαχίων της επίμαχης διανομής, με την έκδοση οικοδομικών αδειών, δεν επάγεται τη δημιουργία οικισμού με την πολεοδομική έννοια του όρου, αφού κατ’άρθρ.109 του Κ.Β.Π.Ν. οικισμός είναι το οικιστικό σύνολο που έχει ρυμοτομικό σχέδιο, εν προκειμένω δε το διάγραμμα της διανομής δεν ήταν ρυμοτομικό σχέδιο. Ακολούθως, το Διοικητικό Εφετείο έκρινε ότι με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 9 του ν. 3044/2002 ορίσθηκε μεν ότι η οριστική διανομή κληροτεμαχίων στη θέση «Μπάλα» του κτήματος «Σταμάτα» στο τμήμα αυτής, που βρίσκεται ο οικισμός Ροδόπολη, θεωρείται εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο αγροτικού οικισμού, τούτο δε έχει την έννοια ότι το πρώτον, με τις διατάξεις αυτές, εγκρίνεται το διάγραμμα της οριστικής διανομής, ως ρυμοτομικό σχέδιο του οικισμού Ροδόπολη, και, περαιτέρω, θεσπίζεται ο ειδικός πολεοδομικός κανονισμός του οικισμού αυτού, με τον καθορισμό των όρων δομήσεως, μεταξύ των οποίων προκήπιο πλάτους 6,00μ, των χρήσεων γης, και τον αφορισμό του τεμαχίου 106, ως χώρου ανέγερσης κτιρίων εκπαίδευσης. Σύμφωνα με την εκκαλουμένη απόφαση, η έγκριση του ρυμοτομικού σχεδίου του οικισμού Ροδόπολη και η θέσπιση του ειδικού πολεοδομικού κανονισμού του οικισμού αυτού συνιστά γενική ρύθμιση πολεοδομικού σχεδιασμού, και όχι ατομική ρύθμιση. Συνεπώς, κατά το δικάσαν δικαστήριο, η επίμαχη ρύθμιση επιτρέπεται να γίνει μόνο με την έκδοση προεδρικού διατάγματος, και όχι με τυπικό νόμο, αφού κατ’εξαίρεση επιτρέπεται με τυπικό νόμο μόνο η θέσπιση ατομικών ρυθμίσεων πολεοδομικού σχεδιασμού. Κατά το Διοικητικό Εφετείο, εξ αυτού παρέπεται ότι οι επίμαχες διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 9 του ν. 3044/2002, με τις οποίες εγκρίθηκε το ρυμοτομικό σχέδιο του οικισμού Ροδόπολη και θεσπίσθηκε ο ειδικός πολεοδομικός κανονισμός του οικισμού, αντίκεινται στις διατάξεις του άρθρου 24 παρ. 2 του Συντ., και, επομένως, οι διατάξεις αυτές, ως αντισυνταγματικές, δεν εφαρμόζονται. Με τις σκέψεις αυτές κρίθηκε ότι η προσβληθείσα οικοδομική άδεια, όπως έχει διαδοχικά αναθεωρηθεί, που έχει, ως νόμιμο έρεισμα, τις κριθείσες, ως αντισυνταγματικές, διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 9 του ν. 3044/2002, κρίθηκε ως μη νόμιμη και ακυρωτέα.
8. Επειδή, κατά τα προεκτεθέντα από τον πίνακα και τα διαγράμματα της οριστικής διανομής του αγροκτήματος "Σταμάτα", η οποία εγκρίθηκε με την υπ’ αριθμ. 127357/15.11.1934 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας (Β΄ 164), προκύπτει ότι η θέση "Μπάλα" χρησιμοποιήθηκε ως χώρος αστικής εγκαταστάσεως των αποκατασταθέντων, διαμορφώθηκε δε σταδιακά στη θέση αυτή ο οικισμός της Ροδόπολης, στον οποίο έτυχαν εφαρμογής οι διατάξεις του Β.Δ. της 25.8/1.9.1969 (Δ΄ 164) «Περί καθορισμού των όρων και περιορισμών δομήσεως των οικοπέδων, των κειμένων εντός των ορίων οικισμών εχόντων εγκεκριμένον ρυμοτομικόν σχέδιον» (ΣτΕ 27/2014 Ολ.). Αυτήν ακριβώς την πραγματική κατάσταση επεχείρησε να αποτυπώσει ο ν. 3044/2002 ορίζοντας ότι η επίμαχη οριστική διανομή κληροτεμαχίων θεωρείται εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο αγροτικού οικισμού και αυτήν την κατάσταση επεχείρησε να ρυθμίσει εισάγοντας με το άρθρο 9 παρ. 4 του ν. 3044/2002 νέους αυστηρότερους όρους δόμησης. Με τα δεδομένα αυτά, ουδόλως αποκλειόταν στο νομοθέτη η δυνατότητα να ρυθμίσει με τυπικό νόμο, κατά τρόπο γενικό και απρόσωπο, την πολεοδομική κατάσταση του οικισμού, εγκρίνοντας γι' αυτόν σχέδιο πόλεως, προς άρση των μέχρι τότε διχογνωμιών και αμφισβητήσεων. Η για τους ανωτέρω δε λόγους δυνατότητα αυτή του νομοθέτη δεν εξαρτάται από το εάν η προϊσχύουσα για τον οικισμό νομική κατάσταση εξομοιούτο ή όχι προς εγκεκριμένο σχέδιο πόλεως, αφού η παρέμβαση αυτή έγινε ακριβώς για την άρση των σχετικών αμφισβητήσεων, ενόψει και του ότι η πολιτεία, για μακρά σειρών ετών, μεταχειριζόταν νομικώς τον οικισμό ως έχοντα σχέδιο πόλεως και εξέδιδε οικοδομικές άδειες με την αντίληψη αυτή. Τούτο δε πολλώ μάλλον, εφόσον, αντιμετωπιζόμενες κατά τρόπο γενικό, ως σύνολο, και ανεξάρτητα από επί μέρους τυχόν ρυθμίσεις, οι εισαχθείσες πολεοδομικές ρυθμίσεις, ειδικότερα δε οι όροι και περιορισμοί δομήσεως, βελτιώνουν την πολεοδομική κατάσταση του οικισμού ως ευνοϊκότεροι για το οικιστικό περιβάλλον, σε σχέση με την προϋπάρχουσα κατάσταση. Επομένως, έσφαλε η εκκαλουμένη απόφαση που έκρινε αντιθέτως και για τον λόγο αυτό, ο οποίος προβάλλεται βασίμως από την εκκαλούσα, πρέπει να εξαφανισθεί και να δικασθεί περαιτέρω η αίτηση ακυρώσεως, σύμφωνα με το άρθρο 64 του π.δ/τος 18/1989 (Α΄ 8).
.........
10. Επειδή, οι αιτούντες προβάλουν ότι η ρύθμιση του ν. 3044/2002 αντίκειται στο άρθρο 24 παρ. 2 του Συντάγματος διότι δεν προκύπτει ότι έχει καταρτισθεί ειδική επιστημονική μελέτη με βάση την οποία τεκμηριώνεται η πολεοδομικής φύσεως ανάγκη που την δικαιολογεί. Ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος για τον ίδιο λόγο, για τον οποίο έγινε δεκτή η έφεση.
..........
Δ ι ά τ α ύ τ α
Δέχεται την έφεση.
Εξαφανίζει την 151/2010 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών.
..........
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 17 Δεκεμβρίου 2015
Ο Πρόεδρος του Ε´ Τμήματος Η Γραμματέας
Αθ. Ράντος Μ. Βλασερού
και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στις 4 Δεκεμβρίου 2019.
Ο Πρόεδρος του Ε´ Τμήματος Η Γραμματέας
Αθ. Ράντος Ε. Οικονόμου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου